Sternbild Caelum (Grabstichel)

Caelum
Caelum: IAU Sternbildkarte [150]

Eigenschaften

Caelum ist ein unauffälliges, nahezu unbedeutendes Sternbild am Ende des Eridanus, südwestlich von Canis Maior und enthält keine Sterne heller als 4.5 mag. Es besitzt eine Fläche von 125 Quadratgrad und kulminiert um Mitternacht jeweils etwa am 30. November. In Mitteleuropa kommt es dann nur knapp über den Südhorizont. [9, 15]

Daten für das Sternbild Caelum [150]
IAU NameCaelum
IAU GenitivCaeli
IAU KürzelCae
Deutscher NameGrabstichel
Saison (47° N)Oktober … Januar
Rektaszension04h 19m 32s … 05h 05m 01s
Deklination-48° 44' 18" … -27° 01' 30"
Fläche125 deg2
Nachbarn (N↻)Lep, Eri, Hor, Dor, Pic, Col

Deep-Sky Objektbeschreibungen

Geschichte

Das Sternbild wurde etwa im Jahre 1752 von französischen Astronomen Abbé Nicolas Louis de Lacaille eingeführt, dem es etwas an Phantasie mangelte. Während sich in den Sternbildern der Nordhalbkugel allerlei sagenumwobene Helden tummeln, gleichen diejenigen der Südhalbkugel eher dem Inhalt einer Werkzeugkiste. Das Caelum repräsentiert ein Gravurwerkzeug oder Grabstichel, welches von Kunsthandwerkern zum bearbeiten von Metall und Elfenbein benutzt wurde. [7]

Kataloge

Yale Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991) [154]
HR B F DM HD SAO FK5 IR M* ADS VarID RA Dec vMag spType dMag Sep ["] Remarks
HR 1404CD-44 154628246216790 04 25 19.1-44 09 396.39 F6V
HR 1418CD-47 1383284542168092329 04 27 06.0-46 56 516.10 F5-6V G:Wolf 630 group.
HR 1429CD-42 151028552216821 1615 04 28 09.4-41 57 366.44 M1III
HR 1433CD-46 142728700216832 04 29 20.0-46 30 556.16 K1III
HR 1443δCD-45 156728873216850167 Var?04 30 50.1-44 57 145.07 B2IV-V
HR 1502αCD-42 1587298752169261129W Var?04 40 33.7-41 51 504.45 F2V 8.06.6D:CPM.,VAR:Comp. A of double, Delta Sct?
HR 1503βCD-37 1867299921952391130 04 42 03.5-37 08 405.05 F1V
HR 1509CD-30 196830080195250I 04 43 09.3-30 45 565.68 K2III
HR 1518CD-41 154930202216961 04 43 44.2-41 03 536.25 K3-4III
HR 1524CD-34 185930397195275 04 45 49.6-34 00 186.86 A0V
HR 1526CD-39 1624304321952782355 04 45 55.4-39 21 246.05 K1III
HR 1539ζCD-30 201130608195300 04 47 49.6-30 01 136.37 K1IV
HR 1548CD-44 1720307882170042360 04 48 33.8-43 58 486.72 G8III
HR 1557CD-41 159330985217032W 04 50 16.2-41 19 156.07 F2-3V 4.613.4D:Companion optical.
HR 1559CD-35 1962310931953572364W 04 51 28.2-34 54 235.86 A1Vn 0.40.1
HR 1584CD-39 1691315291954002371 04 54 54.8-39 37 436.10 K3III
HR 1631CD-39 174432453195501 05 01 34.5-39 43 056.03 G5III
HR 1635CD-31 2163325151955091139 05 02 22.8-31 46 175.94 G8III
HR 1651CD-41 169032820217153 05 03 54.0-41 44 426.31 F8V
HR 1652γ1CD-35 208932831195532W Var?05 04 24.4-35 29 004.55 K3III 4.13.0DYN:0.005".,VAR:Secondary probably variable.
HR 1653γ2CD-35 209032846195534 X Cae05 04 26.1-35 42 196.34 F1III VAR:Delta Sct 6.28 - 6.39V, 0.1352227d.

Revised+Historic NGC/IC, Version 22/9, © Dr. Wolfgang Steinicke [277]
Galaxien
NameRADecTypbMagvMagDimDreyer BeschreibungIdentifikation, Anmerkungen
NGC 155804 20 15.7-45 01 52SBbc13.212.42.5 × 1pF, S, E, gbMESO 250-17, AM 0418-450, IRAS 04187-4508
NGC 156704 21 08.7-48 15 17E012.511.51.3 × 1.3F, S, R, bMESO 202-10, AM 0419-482
NGC 157004 22 08.9-43 37 48E213.212.31.5 × 1.2F, S, R, gbMNGC 1571, ESO 250-19, MCG -7-10-1, AM 0420-434
NGC 157204 22 42.7-40 36 04SBa13.312.42.4 × 1.2pF, S, R, * 13 nf 1'ESO 303-14, MCG -7-10-3, AM 0421-404, IRAS 04210-4042
NGC 158504 27 33.0-42 09 54Sc14.213.51.2 × 0.7pF, S, R, gbM, * 12, 287°.8ESO 303-18, MCG -7-10-6, IRAS 04259-4216
NGC 159504 28 21.6-47 48 55E313.712.71.3 × 0.9vF, S, R, bMESO 202-25, AM 0426-475, Carafe group
NGC 159804 28 33.4-47 46 57SBc13.813.31.4 × 0.8F, S, R, bMESO 202-26, AM 0427-475, IRAS 04271-4753, Carafe group
NGC 161604 32 41.9-43 42 54Sbc13.312.61.8 × 0.9F, S, E, vglbMESO 251-10, MCG -7-10-13, AM 0431-434, IRAS 04311-4349
NGC 165804 44 01.1-41 27 49Sbc14.313.51.5 × 0.5F, pS, pmE, glbMESO 304-16, MCG -7-10-20, AM 0442-413
NGC 166004 44 11.1-41 29 52Sa14.914.01 × 0.5vF, S, lE, glbMESO 304-18, MCG -7-10-21, AM 0442-413
NGC 166804 46 05.9-44 43 58E/SB013.812.81.6 × 0.9eF, R, att to * 14ESO 251-30, MCG -7-10-23, AM 0444-444
NGC 167904 49 55.5-31 58 02SBm12.211.62.7 × 2vB, L, iR, 4 st invESO 422-1, MCG -5-12-4, UGCA 96, AM 0448-320, IRAS 04480-3203
NGC 168704 51 21.1-33 56 21SBab14.713.91.3 × 0.5vF, S, R, vglbMESO 361-13, MCG -6-11-5
NGC 170104 55 51.1-29 53 01Sb13.612.81.2 × 0.9F, S, vlE, glbM, * 10, 75" sfESO 422-11, MCG -5-12-10, IRAS 04539-2957
NGC 175905 00 49.0-38 40 25E013.812.81.2 × 1.2vF, pL, vglbMESO 305-1, MCG -6-12-2, AM 0459-384
IC 206804 26 36.8-42 05 37S0-a14.213.31.2 × 0.8eF, pL, R, h 2643 fESO 303-17, MCG -7-10-4, FAIR 408, AM 0425-421
IC 210604 56 33.8-28 30 14SBb13.813.01.7 × 0.9eeF, pL, D * 24s fESO 422-12, MCG -5-12-11, IRAS 04545-2834

«Strasbourg-ESO Catalogue of Galactic Planetary Nebulae» Acker et al., 1992 [141]
PNGRADecMain IDPKIRASDiscovererIdentitiesoDiam
["]
rDiam
["]
Dist
[kpc]
Rvel
[km/s]
ExpVel
[km/s]
C* NameC* MagC* SP Type
PN G243.8-37.105 03 02-39 45 44PRTM 1PENA et al 1990 23. V: 15.6O(H)

Quellenangaben

7«Der grosse Kosmos-Himmelsführer» von Ian Ridpath und Wil Tirion; Kosmos Verlag; ISBN 3-440-05787-9
9«Drehbare Sternkarte SIRIUS» von H. Suter-Haug; Hallwag-Verlag, Bern
15«Hartung's Astronomical Objects for Southern Telescopes» by David Malin and David J. Frew; Melbourne University Press 1995; ISBN 0-522-84553-3
141Strasbourg-ESO Catalogue of Galactic Planetary Nebulae; A. Acker, F. Ochsenbein, B. Stenholm, R. Tylenda, J. Marcout, C. Schohn; European Southern Observatory; ISBN 3-923524-41-2 (1992); Bibcode:1992secg.book.....A; cdsarc.u-strasbg.fr/viz-bin/cat/V/84
150IAU: The Constellations, 11. Oktober 2020; iau.org/public/themes/constellations
154Yale Bright Star Catalog, 15. Oktober 2020; tdc-www.harvard.edu/catalogs/bsc5.html
277«Historische Deep-Sky Kataloge» von Dr. Wolfgang Steinicke; klima-luft.de/steinicke (2021-02-17)