Sternbild Circinus (Zirkel)

Eigenschaften
Das mit 93 Quadratgrad sehr kleine Sternbild Circinus befindet sich östlich vom Stern Rigil Centaurus. Es gleicht in etwa dem Sternbild Triangulum des nördlichen Himmels, denn es bildet mit seinen drei hellsten Sternen alpha, beta und gamma (3. bis 4. Größe) ein ähnlich schmales, spitzes Dreieck, das einen leicht gespreizten Zirkel darstellen soll. Zumindest befindet es sich in der Milchstraße und enthält somit noch einige wenige Sternhaufen. Das Sternbild kulminiert jeweils etwa am 1. Mai um Mitternacht. [9, 15]
Geschichte
Dieses unscheinbare Sternbild wurde 1752 von dem französischen Astronomen Lacaille eingeführt. Es stellt einen Zeichenzirkel dar und soll, zusammen mit Norma (Winkelmaß), an die Navigationshilfsgeräte der Seefahrer erinnern. [7]
Abbé Nicolas Louis de Lacaille wurde 1713 in Rumigny, Frankreich, geboren. Bis 1739 unterrichtete er Mathematik am Mazarin Kollegium in Paris. 1750 reiste er ans Kap der Guten Hoffnung nach Südafrika und führte 14 neue Sternbilder ein, indem er meist alte und größere auseinander nahm. Weiterhin machte er wichtige Messungen an Mond, Venus und Mars und katalogisierte etwa 10'000 Sterne. Nach seiner Rückkehr nach Paris überarbeitete er seine Daten - ein Prozess bei dem er 1762 von seinem Tode überrascht wurde. Sein Werk Coelum Australe Stelliferum wurde im folgenden Jahr herausgegeben. [133]
Kataloge
HR | B | F | DM | HD | SAO | FK5 | IR | M* | ADS | VarID | RA | Dec | vMag | spType | dMag | Sep ["] | Remarks |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
HR 5194 | CP-68 2014 | 120404 | 252481 | 3099 | 13 51 47.4 | -69 24 05 | 5.75 | K5-M0III | |||||||||
HR 5218 | CP-67 2426 | 120913 | 252511 | 13 54 48.9 | -67 39 09 | 5.71 | K2III | ||||||||||
HR 5242 | CP-65 2553 | 121557 | 252534 | 3110 | W | 13 58 31.2 | -65 48 02 | 6.20 | K0III | 4.0 | 6.4 | ||||||
HR 5253 | CP-65 2573 | 121932 | 252554 | W | 14 00 52.2 | -66 16 07 | 5.97 | F2III | 5.9 | 46.2 | |||||||
HR 5293 | CP-69 2012 | 123377 | 257119 | 3123 | W | 14 10 30.9 | -70 18 20 | 6.05 | K4II | 8.5 | 5.2 | ||||||
HR 5295 | CP-69 2014 | 123492 | 252636 | 14 11 01.9 | -69 43 11 | 6.06 | A6IV | ||||||||||
HR 5320 | CP-66 2490 | 124471 | 252678 | W | 14 16 38.6 | -66 35 16 | 5.75 | B1.5III | 7.1 | 23.8 | D:Companion F5V, optical?,G:Sco-Cen assoc.,S:Also classified B2Ib. | ||||||
HR 5379 | CP-67 2574 | 125835 | 252735 | 530 | 14 25 06.3 | -68 11 43 | 5.61 | A3Ib | |||||||||
HR 5382 | CP-65 2718 | 125990 | 252737 | 14 25 39.5 | -66 10 24 | 6.36 | A3V | ||||||||||
HR 5391 | CP-65 2732 | 126241 | 252745 | 3141 | 14 27 07.1 | -65 49 18 | 5.85 | K3III | |||||||||
HR 5408 | CP-67 2595 | 126862 | 252767 | W | 14 31 16.5 | -67 43 02 | 5.83 | K1III | 8.2 | 35.4 | |||||||
HR 5443 | CP-67 2616 | 128020 | 252824 | 3156 | 14 37 46.3 | -67 55 56 | 6.04 | F7V | |||||||||
HR 5463 | α | CP-64 2977 | 128898 | 252853 | 539 | W | Alp Cir | 14 42 30.4 | -64 58 31 | 3.19 | ApSrEuCr: | 5.4 | 15.6 | D:Binary. Companion K5V.,DYN:0.074".,S:Also classified F1Vp.,VAR:Amp. 0.03V. Magnetic var., about 4 months. Pulsation period 6.8 min? | |||
HR 5465 | CP-58 5672 | 128917 | 241912 | 14 41 55.7 | -58 36 58 | 6.22 | F4V | ||||||||||
HR 5482 | CP-62 4275 | 129422 | 252869 | W | 14 45 17.3 | -62 52 33 | 5.36 | A9V | 5.5 | 36.3 | G:Possible Eggen group with HR 63, q.v. | ||||||
HR 5486 | CP-57 6772 | 129462 | 241966 | 14 44 55.5 | -58 28 40 | 6.11 | K0III | ||||||||||
HR 5488 | CP-55 6150 | 129557 | 241971 | W | BU Cir | 14 45 10.9 | -55 36 07 | 6.10 | B2III | 1.4 | 68.8 | G:In Norma dark cloud.,RV:Var. 0.135d, amp. about 18k/s.,VAR:Beta C, amp. 0.04u, 0.03y, 0.04V, 0.131d with possible secondary periods. | |||||
HR 5500 | CP-66 2645 | 129954 | 252894 | W | 14 48 44.4 | -66 35 38 | 5.91 | B2.5Ve | 3.0 | 60. | G:Sco-Cen assoc. | ||||||
HR 5515 | CP-56 6441 | 130227 | 242026 | 6807 | 14 49 06.9 | -56 40 04 | 6.23 | K1III | G:Sigma Pup group. | ||||||||
HR 5527 | CP-63 3436 | 130701 | 252928 | I | AX Cir | 14 52 35.0 | -63 48 36 | 5.87 | G3II+B8V v | C:Large color excess.,D:In Innes catalogue, 6.5, 6.5v sep. 0.5" in 1913. Not confirmed.,S:Also classified F2-G2II + B4 and F6IIab + B8V.,SB:Secondary B4. SKYLAB indicates cool star with hot companion.,VAR:CDelta 5.65 - 6.09V, 5.273268d. | |||||||
HR 5539 | ζ | CP-65 2918 | 131058 | 252951 | 14 54 42.4 | -65 59 29 | 6.09 | B3Vn | |||||||||
HR 5546 | CP-59 5753 | 131342 | 242111 | 3174 | 14 55 34.6 | -60 06 51 | 5.20 | K2III | |||||||||
HR 5551 | θ | CP-62 4337 | 131492 | 252965 | W | The Cir | 14 56 44.0 | -62 46 51 | 5.11 | B4Vnpe v | 0.0 | 0.1 | G:Sco-Cen assoc.,S:H alpha variable.,VAR:Gamma Cas 5.02 - 5.44V. Amp. 0.03 on time scale 2d reported. H alpha varies. | ||||
HR 5593 | η | CP-63 3493 | 132905 | 253005 | 15 04 48.2 | -64 01 54 | 5.17 | G8III | |||||||||
HR 5623 | CP-63 3518 | 133792 | 253034 | 15 09 25.5 | -63 38 34 | 6.28 | A0pSrCrEu | ||||||||||
HR 5632 | CP-60 5656 | 134060 | 253043 | 15 10 44.6 | -61 25 21 | 6.30 | G2V | ||||||||||
HR 5645 | CP-61 4856 | 134468 | 253059 | 15 13 01.0 | -61 44 38 | 6.32 | K4Ib | ||||||||||
HR 5661 | CP-60 5698 | 135160 | 253082 | W | 15 16 36.4 | -60 54 14 | 5.73 | B0.5Ve v | 2.9 | 1.2 | D:Component C, A5V, optical. Component B, RV -16k/s. CPM with HR 5664.,G:Sco-Cen assoc.,S:H alpha variable. | ||||||
HR 5664 | δ | CP-60 5701 | 135240 | 253084 | W | 6998 | 15 16 56.7 | -60 57 27 | 5.09 | O8.5V | 8.3 | 50. | D:CPM with the triple star HR 5661. Faint companion of HR 5664, G5V, probably optical.,S:Also classified O7.5III((f)).,SB:3.9025d, K 158.3k/s, V0 +9.2k/s, asini 8.46.,VAR:Component A of double, Ell?, amp. 0.08V. | ||||
HR 5666 | ε | CP-63 3544 | 135291 | 253088 | 3205 | 15 17 38.9 | -63 36 38 | 4.86 | K2.5III | ||||||||
HR 5670 | β | CP-58 5875 | 135379 | 242384 | 561 | 15 17 30.8 | -58 48 04 | 4.07 | A3V | ||||||||
HR 5680 | CP-60 5720 | 135591 | 253101 | W | 15 18 48.9 | -60 29 47 | 5.46 | O7.5III((f)) | 5.5 | 44.5 | D:Companions: B, B9V; C, A-type spectrum.,S:Also classified O7I. | ||||||
HR 5700 | CP-60 5760 | 136359 | 253136 | 15 23 10.4 | -60 39 25 | 5.67 | F7V | ||||||||||
HR 5704 | γ | CP-58 5908 | 136415 | 242463 | W | 15 23 22.7 | -59 19 15 | 4.51 | B5IV+F8 | 0.3 | 0.9 | D:5.1 B5, 5.5 F8, 778.54y, a = 2.384" or 269.90y, a = 2.485". Although a period has been derived, spectroscopic evidence,D:indicates that the F8 component is a dwarf much closer to the Sun than the B5 star: probably optical. |
Planetarische Nebel | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Name | RA | Dec | Typ | bMag | vMag | Dim | Dreyer Beschreibung | Identifikation, Anmerkungen |
NGC 5315 | 13 53 57.1 | -66 30 48 | PN | 13.0 | 9.8 | 0.23 | planetary, stellar = 10.5 mag | PK 309-4.2, ESO 97-PN9, CS=11.3 |
Offene Sternhaufen | ||||||||
Name | RA | Dec | Typ | bMag | vMag | Dim | Dreyer Beschreibung | Identifikation, Anmerkungen |
NGC 5288 | 13 48 45.6 | -64 41 11 | II2p | 11.8 | 3 | Cl, S, C, iR, st 14 | OCL 910, ESO 97-SC7 | |
NGC 5359 | 13 59 48.0 | -70 24 00 | OCL | 8 | Cl, vL, lRi, lC, st 11 | ESO 66-SC4 | ||
NGC 5715 | 14 43 39.0 | -57 34 13 | II2m | 9.8 | 7 | Cl, L, p Ri, CM, st 11…13 | OCL 929, ESO 176-SC2 | |
NGC 5823 | 15 05 30.5 | -55 36 13 | III2m | 7.9 | 12 | Cl, cL, Ri, lCM, st 13…14 | OCL 936, ESO 176-SC11 |
PNG | RA J2000.0 | Dec J2000.0 | Main ID | PK | IRAS | Discoverer | Identities | oDiam ["] | rDiam ["] | Dist [kpc] | Rvel [km/s] | ExpVel [km/s] | C* Name | C* Mag | C* SP Type |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PN G309.1-04.3 | 13 53 58 | -66 30 52 | NGC 5315 | 309-04.2 | 13501-6616 | COPELAND 1883 | ESO 097-09, He 2- 100, Sa 2-100, VV 68, VV' 118, Wray 16- 140 | 6. | 2.6 | -33.9 ± 8.2 | > 40.0 (O-III), 37.5 (N-II) | AG82 160, CPD -65 2513, CSI -65 2513 40, GCRV 8191, HD 120800 | B: 14.58, V: 14.40 | WC 4 | |
PN G309.5-02.9 | 13 54 27 | -64 59 28 | MaC 1- 2 | MAC CONNELL 1978 | 0. | ||||||||||
PN G310.8-05.9 | 14 15 23 | -67 31 57 | LoTr 7 | LONGMORE et al 1980 | 16. | ||||||||||
PN G316.3-01.3 | 14 46 21 | -61 13 47 | LoTr 10 | LONGMORE et al 1980 | 54. | ||||||||||
PN G318.3-02.0 | 15 04 09 | -60 53 21 | He 2-114 | 318-02.1 | 15000-6041 | HENIZE 1964 | ESO 135-02, Sa 2-109, Wray 16- 159 | 37. | -37.0 ± 2.0 | 7.5 (O-III), 12.0 (N-II) | B: >16.9 | ||||
PN G318.3-02.5 | 15 06 01 | -61 21 24 | He 2-116 | 318-02.2 | 15020-6109 | HENIZE 1964 | ESO 135-03, Sa 3- 37, Wray 16- 163 | 51. | |||||||
PN G318.4-03.0 | 15 08 43 | -61 44 04 | ESO 135-04 | 15047-6133 | HOLMBERG et al 1974 | Zo 1 | 20. | ||||||||
PN G320.9+02.0 | 15 05 59 | -55 59 21 | He 2-117 | 321+02.2 | 15022-5547 | HENIZE 1964 | ESO 176-12, RCW 90, Sa 2-113, Wray 16- 164 | < 5. | -29.0 ± 9.0 | AG82 172 | V: >17.9 | ||||
PN G321.0-03.8 | 15 30 19 | -61 01 39 | HaTr 2 | 15261-6051 | HARTL et al 1983 | 12. | |||||||||
PN G322.4-00.1 | 15 23 42 | -57 09 17 | Pe 2- 8 | 322-00.1 | 15198-5658 | PEREK 1960 | ESO 177-03, He 2- 124, Pe -0 1, Sa 3- 28, VV' 123, Wray 16- 177 | 1.6 |